József Rippl-Ronai (1861-1927) węgierski artysta. Początkowo studiował farmakologię, jednak w wieku 22 lat podjął studia malarskie na monachijskiej Akademii. Jego mentorami byli Heinrich Joachim Herterich i Wilhelm von Diez. Przebywając na stypendium w Paryżu zainteresował się estetyką Gaugina i szkoły Pont-Aven, następnie przyłączył się do szkoły nabistów. W jego twórczości wyróżnia się „czarny okres”, w którym widoczne były wyraźne wpływy symbolizmu. Pierwsza indywidualna wystawa artysty odbyła się w 1892 r. w paryskiej Ambasadzie Austro-Węgier, przyniosła artyście sukces i pochlebne opinie krytyki. Przez kolejne lata wystawiał prace na europejskich wystawach. W swojej twórczości zajmował się malarstwem portretowym i pejzażowym, grafiką, a także projektowaniem wnętrz i sztuki użytkowej. Został uznany za „proroka sztuki nowoczesnej” Węgier początku XX wieku.
Opis obrazu:
Portret ukazuje postać kobiety w ujęciu popiersiowym, en face (na wprost). Ramiona kobiety ukazane są jako czarna plama barwna, której odpowiada czarny, wysoki kapelusz na głowie. Twarz kobiety ukazana jest w jasnych barwach. Z ciemnego, monochromatycznego tła wyłania się jej owal. Rysy kobiety są niewyraźne, silnymi akcentami są zaciśnięte, różowawe usta oraz zielone oczy. Kształt nosa i brwi zaznaczone są przez światłocień.
Dzieło jest niemal monochromatyczne, artysta użył barw w odcieniach szarości, czerni i ciemnej zieleni. Ciemne tło i czarne części ubrania otulają znajdującą się w centrum pola obrazowego twarz. Jej bladość wyraźne odcina się od oprawy przyciągając wzrok widza. Zaznaczone plamami barwnymi ubrania i jednolite tło sprawiają, że portret staje się studium twarzy kobiety. Mimo, iż rysy nie zostały wyostrzone, twarz kobiety jest pełna wyrazu, co podkreślają zaciśnięte usta i przejmujące spojrzenie. Postać ukazana jest jakby za mgłą, co podkreśla symboliczny wymiar dzieła i nadaje tajemniczości modelce.
Tekst: Katarzyna Bartosiak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M. Gołąb, A. Ławniczakowa, M. P. Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.322.
