Paul Bruno Hetze (1866-1901) niemiecki artysta specjalizujący się w portrecie i pejzażu. Od 1889 r. studiował w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. Z pracowni Johanna Caspara Hertericha wyniósł zainteresowanie dla obserwacji natury, a z pracowni Wilhelma von Dieza dla koloryzmu. Od 1895 roku wystawiał na licznych pokazach w Monachium, Berlinie i Dreźnie. Związany z „monachijską secesją” ilustrował tamtejsze czasopismo „Jugend”.
Opis obrazu:
„Samotność” najprawdopodobniej została zakupiona przez Edwarda Aleksandra Raczyńskiego w 1899r. z wystawy monachijskiej „Secesji”. Jej wcześniejszą wersję artysta zaprezentował w 1897r. na VII Międzynarodowej Wystawie Sztuki w tamtejszym Glaspalast, a trzecią nieco większą od kompozycji rogalińskiej na zimowej wystawie „Secesji”*. Stąd w 1901r. zakupiono ją do monachijskiej Neue Pinakothek**.
Według M. Piotra Michałowskiego „Samotność”, przedstawiająca mnicha przechadzającego się po lesie bukowym utrzymana jest w klimacie późnoromantycznego malarstwa Arnolda Böcklina*. W istocie można się tu doszukiwać podobieństw do spokojnego obrazu natury ukazanego przez szwajcarskiego artystę „W leśnej ciszy” z 1885 ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu***. Na tym jednak podobieństwa się kończą. Miejsce postaci na fantastycznym jednorożcu symbolizującym niewinność i czystość oraz wiewiórki kojarzonej z płodnością, zajmuje postać zamyślonego mnicha, a miejsce wyłaniającego się pośród drzew odległego, eterycznego, romantycznego pejzażu górskiego całkiem namacalny pogodny, nizinny pejzaż letniego dnia. Delikatną perspektywę powietrzną zastępuje perspektywa barwna, budowana płaską, wyraźnie zróżnicowaną kolorystycznie, syntetyczno-secesyjną plamą. Fantastyczno-baśniowej aurze malarstwa Böcklina przeciwstawia się magia spokoju natury z namacalnym niemal „zapachem łąk i szelestem lasu”**** Hetzego. Niepokojącemu, tajemniczemu symbolizmowi Szwajcara melancholijny, symboliczny nastrój obrazu Niemca - budowanego kontrastami barw i kształtów jasnych pól oraz pogodnego nieba, a z drugiej strony ciemnego lasu, w którym odnajdujemy samotnego z wyboru człowieka.
Tekst: Ewa Leszczyńska
Literatura:
* Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.147.
